غذاهای محلی کهگیلویه وبویراحمد برآمده از دل طبیعت

غذاهای سنتی کهگیلویه و بویراحمد غذاهای ساده‌ای هستند که سال‌ها در نواحی مختلف، بخصوص توسط عشایر استفاده می‌شده و با توجه به کمبود مواد غذایی به‌سادگی در هر شرایط قابل تهیه‌اند.در این مقاله به معرفی غذاهای محلی استان کهگیلویه و بویراحمد می پردازیم.

غذاهای محلی و سنتی

غذاهای محلی و سنتی هر سرزمینی ریشه در تاریخ و سنتهای آن سرزمین دارد و اینکه مردمانی که در گذشته آن سرزمین طلوع و غروب کرده اند، چگونه می زیستند.

غذاهای سنتی کهگیلویه و بویراحمد نیز با گذشته مردمانش عجین است و به دلیل عشایری بودن منطقه در گذشته، غذاهای محلی معمولا از محصولات و فرآورده های تولید شده توسط خود مردم تهیه می شد.

طبیعت در تهیه این غذاها نقش پررنگی ایفا می کند و هنوز نیز این غذاها در بیشتر منازل در شهرها و روستاها پخته شده و سفره ها با رنگ و بوی خاطره انگیزشان عجین هستند.

مواد خوراکی مردمان این سرزمین در فصول مختلف و با توجه به گرمی و سردی غذاها تغییر کرده و میوه درختان جنگلی، گیاهان خودروی خوراکی، گوشت جانوران حلال گوشت وحشی و غیره عمده مواد غذایی آنها را تشکیل می دهد.

انواع شله در کهگیلویه و بویراحمد

● غذای محلی کهگیلویه و بویراحمد شله ماسی یا شله دووی:

برای تهیه‌ی این غذا، پس از جوشاندن دوغ، برنج را در آن می‌جوشانند و پونه و پیاز داغ را به آن اضافه می‌کنند. بعد از آن‌که از حالت آبکی درآمد، در سینی می‌ریزند. وسط سینی را خالی می‌کنند و کره‌ی محلی در آن می‌گذارند. هرکسی بخواهد از این غذا بخورد، کره را از وسط سینی روی غذا می‌ریزند و می‌خورد.

●شله شیری(شیر برنج)از غذای کهگیلویه و بویراحمد:

از دیگر غذاهای سنتی در روستای فتح، بر حسب اینکه از قدیم الایام دامداری پیشه مردم این روستا بوده، لذا لبنیات جایگاه ویژ های در خوراک افراد روستا داشته و شله شیری یا شیر برنج یکی از این غذاهای لبنی است.
برای تهیه شله شیری ابتدا برنج را در آب ریخته و بعد از نرم شدن شیر را به آن اضافه می کنند و در عین حال که ساده درست می شود بسیار خوشمزه است.

●شله ماشکی (ماشی)

مواد اولیه این خوراک نیز ماش و برنج است، ماش را آن قدر میجوشانند تا پوستهاش باز شود و برنج را به آن اضافه می نمایند، سپس به آن پیاز داغ اضافه می کنند. این خوراک بیش تر در زمستان تهیه می شود

●شله(برنج) بادامی:

شله بادامی که مخلوطی از بادام کوهی( محصول مناطق اطراف گچساران و چم شیر و باشت و سایر مناطق می باشد) و برنج می باشد بدین صورت طبخ می شود که در ابتدا بادام به همراه پوست آن توسط بَردِهر(آسیاب کوچک دستی) ریز ریز می شود، در آب جوشانده و بعد از مدتی برنج را به آن اضافه می کنند و بسیار خوشمزه است.

● کله ‌جوشک یا کلک سوز:

این غذا، نوعی غذای ساده است که از دوغ درست می‌شود. معمولا به تعداد هر نفر یک لیتر دوغ استفاده می‌شود. سپس کمی ادویه به آن اضافه می‌کنند و می‌جوشانند. زمانی که غلیظ و سبز رنگ شد، با نان محلی آن‌را می‌خورند. این غذا بیشتر در مناطق گرمسیری در فصل بهار توسط عشایر مصرف می‌شود.

● آش کارده (هره):

برای تهیه‌ی این غذا، کارده را که گیاهی گرمسیری با برگ‌های پهن است، خورد می‌کنند و در آبلیمو می‌خوابانند، تا ترش شود. بعد از دو روز آب به آن اضافه می‌کنند. بعد از جوشیدن، گندم و برنج نیم‌کوب به آن اضافه می‌شود. این آش معروف‌ترین آش این منطقه است.

●پلو محلی:

مواد اولیه آن برنج، قارچ و لیزک است. لیزک را با آب میجوشانند تا خوب نرم شود بعد برنج را به آن میافزایند. قارچ خشک شده تمیز را در آب نگاه داری کرده تا نرم شود و سپس آن را به مخلوط برنج و لیزک اضافه میکنند تا دم بکشد.

●غذای محلی آبگوشت:

آبگوشت متداول ترین غذای عشایر این منطقه است که از گوشت و حبوبات تشکیل یافته است.

●غذای ساده دمپخت:

مواد اولیه این غذا برنج و ماش یا برنج و عدس و … است. ابتدا ماش یا عدس و یا افزودنی های دیگر مثل لوبیا را طوری میجوشانند تا نرم شود اما پوسته آن باز نشود، قبل از باز شدن پوسته، برنج را به آن اضافه میکنند تا برنج هم نرم شود، سپس آن را آبکش کرده و دم میکنند.

●قورمه:

گوشت گوسفند را از استخوان جدا کرده و با پیه سرخ کرده و با اضافه کردن مقداری نمک آن را در ظرفی که از پوست درست شده نگهداری می کنند. در مناطق سردسیری و یخبندانهای زمستانه از این غذا استفاده می شود.

● غذای سنتی دنگو:

آش دنگو از غذاهای محلی استان کهگیلویه و بویراحمد است که سرشار از حبوبات می باشد و در فصل زمستان بیشتر رواج دارد چون به اعتقاد مردم استان این آش برای سرماخوردگی بسیار مناسب است.

مواد لازم:

عدس، لوبیا چشم بلبلی، لیزک (گیاهی است دارویی که در فصل بهار در استان کهگیلویه و بویراحمد می روید)، ماش، نخود، گندم، ادویه، زردچوبه، نمک و آب به مقدار لازم.

طرز تهیه:

ابتدا آب مورد نیاز را اضافه می کنیم و اجازه می دهیم تا جوش بیاید. بعد از به جوش آمدن گندم را اضافه می کنیم ( گندم به نسبت مواد دیگر باید زیادتر بپزد و همچنین زمان پخت آن از سایر مواد بیشتر است).
بعد از چند دقیقه که گندم پخت، نخود را اضافه می کنیم و در ظرف را می بندیم و منتظر می مانیم تا کاملا پخته شود. بعد از پخت کامل گندم و نخود بقیه مواد را اضافه می کنیم و اجازه می دهیم تا مواد کاملا با هم پخته شوند.

● نان بلیط یا بلوط:

قدیمی‌ترین نان محلی کهگیلویه نان بلیط یا نان بلوطی است. برای تهیه‌ی این غذا پوسته‌ی سخت بلوط را می‌گیرند و خشک می‌کنند. سپس پوسته‌ی نازک بعدی را که به آن جفت می‌گویند، نیز می‌گیرند. این پوسته خاصیت درمانی دارد و برای درمان دردهای معده مفید است. جفت بسیار تلخ است و آن‌را درون پوسته‌ی کپسول ۵۰۰ می‌گذارند و می‌خورند، یا آن‌را می‌جوشانند و می‌خورند و بعد از آن، تکه‌ای گوشت کباب‌شده می‌خورند، تا از حالت تهوع جلوگیری شود.
برای تهیه‌ی نان بلوطی عصاره‌ی بلوط یا کلگ را درون آب یک هفته می‌خیسانند، تا به‌صورت خمیر درآید. سپس آن‌را درون سبدهای مخصوصی که از شاخه‌های بادام کوهی می‌سازند، پالایش می‌کنند. این نان به رنگ قهوه‌ای تیره است.

● نان برکو:

برای تهیه‌ی این نان، کلگ (عصاره بلوط) را با آرد گندم مخلوط می‌کنند و به‌صورت خمیر درمی‌آورند. سپس روی ساج پهن می‌کنند. این نان بزرگ‌تر از نان بلوطی است و شبیه نان لواش است. این نان قهوه‌ای روشن است.

●غذای سنتی لِوی:

لوی با کسره زیر لام به دین ترتیب آماده می شود که شیر بز و یا گوسفند و گاوی را که به تازگی زائیده باشند می دوشند و پس از پخت به صورت جامد در می آید. این غذای خوشمزه و مقوی مخصوص زمستان و فصول سرد سال است و باید آن را گرم خورد زیرا وقتی سرد می شود از مزه می افتد.

● غذای تلیت پیاز:

برای تهیه‌ی این غذا، پیاز را در روغن تفت می‌دهند و بعد از این‌که پیاز قرمز شد، ادویه به آن اضافه می‌کنند. سپس در آن، آب می‌ریزند و بعد از جوشیدن، آن‌را با نان می‌خورند.

سخن پایانی

شما در این مقاله با غذاهای محلی کهگیلویه وبویراحمد برآمده از دل طبیعت آشنا شدید.همچنین از نحوه ی درست کردن آنها آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.