شیرینی‌های سنتی گیلان برای عید شاید آنقدرها معروف نباشد، اما عطر و بوی خوش و طعم بی‌نظیر این شیرینی‌های سنتی گیلانی آن ها را در دسته خوشمزه ترین شیرینی‌های عید قرار می دهد. بیشتر شیرینی‌های خانگی سنتی گیلان سرشار از عطر تازه آرد برنج تازه هستند و بعد از این همه سال هنوز بافت و مزه سنتی خود را حفظ کرده اند. در سفر به گیلان طعم شیرینی‌های مخصوص عید نوروز در گیلان را چشیده‌اید؟با طریقه درست کردن انواع شیرینی عید نوروز گیلان آشنا شوید.
فهرست مطالب
معرفی انواع شیرینی های استان گیلان برای عید نوروز
شیرینی‌های مخصوص و محلی یافت می‌شود که بیانگر فرهنگ، هنر و اقلیم خاص این منطقه‌ی دیدنی و شگفت‌انگیز است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله غذاهای محلی مشهد را بخوانید.از جمله‌ی این خوراکی‌های بومی می‌توان به ترک حلوا، کلوچه فومن، رشته خوشکار، فرنی و … اشاره کرد که طرز تهیه آنها را آورده ایم.
۱- شیرینی نون پنجره ای
- میزان کالری در هر ۱۰۰ گرم شیرینی نون پنجرهای: ۱۰۰ کالری
- مدت زمان آماده سازی: ۱۵ دقیقه
- مدت زمان پخت: ۱۰ دقیقه
«شیرینی پنجرهای» یا «شیرینی نان پنجرهای» یکی از خوشمزه‌ترین و قدیمی‌ترین شیرینی‌های خانگی ایرانی و جزو شیرینی‌های استان گیلان در عید نوروز است که جنبه نوستالژیک به خصوص برای عید نوروز و سایر اعیاد و مراسم برای نسل ما دارد.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله آبگوشت های ایرانی را بخوانید. شیرینی نان پنجرهای را شما میتوانید از قنادی و شیرینی فروشی هم تهیه کنید، اما بد نیست آموزش شیرینی پنجرهای که اتفاقا خیلی هم ساده است را هم یاد بگیرد.درست کردن این شیرینی سنتی گیلان بسیار راحت است. برای خواندن طریقه درست کردن شیرینی نون پنجره ای خانگی و آشنایی با فوت و فن‌های این شیرینی خوشمزه میتوانید به مقاله طرز تهیه نون پنجره ای مراجعه کنید.
مواد لازم:
- آرد نشاسته گندم: ¾ لیوان فرانسوی دسته‌دار (از آرد سفید یا نشاسته گل هم میتوانید استفاده کنید)
- آرد قنادی: ½ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- آرد برنج: ½ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- شیر: ½ لیوان فرانسوی دسته‌دار (هم دمای محیط باشد)
- گلاب: ۱ قاشق غذاخوری
- وانیل: ¼ قاشق چایخوری
- تخم مرغ: ۴ عدد
- روغن مایع: به مقدار لازم
- پودر هل: ۱ قاشق چایخوری
- زعفران دم کرده غلیظ: ۱ قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
مرحله اول: برای درست کردن شیرینی نان پنجرهای خانگی ابتدا باید شیر و آرد نشاسته را با هم مخلوط کنید. وقتی نشاسته کاملا در شیر حل و یکدست شد با همزن دستی خوب هم بزنید تا نشاسته در آرد گوله نشود.
مرحله دوم : سپس تخم مرغ‌ها و وانیل را اضافه کنید و کمی دیگر هم بزنید. همین که تخم مرغ در ترکیب با نشاسته و شیر یکدست شود کافی است. آرد قنادی را هم الک کنید و به این ترکیب اضافه کنید. زعفران و پودر هل را هم اضافه کنید و ترکیب را هم بزنید تا در نهایت به غلظت ماست برسد.
مرحله سوم : در یک ماهیتابه گود و عمیق یا یک قابلمه (هر دو نچسب باشند) به اندازه‌ای روغن بریزید که شیرینی نان پنجرهای در آن غوطه‌ور شود، به این ترتیب شیرینی نون پنجرهای روغن کمتری جذب می‌کند.
مرحله چهارم : وقتی روغن خوب داغ شد ابتدا قالب را در روغن داغ بزنید تا داغ شود (یک فوت و فن شیرینی نون پنجرهای این است که قالب شیرینی که می‌خواهیم با آن شیرینی را فرم بدهیم و معمولا به شکل گل یا ستاره و پروانه است باید گرم باشد. یادتان باشد اگر قالب سرد باشد مایه شیرینی نان پنجرهای به آن نمی‌چسبد و اگر خیلی هم داغ شود مایه شیرینی خمیر می‌شود پس فقط کافی است که قالب گرم شود، قالب تا دانه آخر شیرینی باید گرم باشد پس هر بار آن را در روغن بزنید تا گرم شود.)
سپس قالب را تا نیمه در مایه شیرینی نان پنجرهای بزنید و بلافاصله در روغن داغ بزنید. برای اینکه مایه شیرینی پنجرهای از قالب به راحتی جدا شود کمی آن را به طرفین وبالا حرکت در ماهیتابه یا قابلمه تکان بدهید.هر بار که می‌خواهید قالب را در مایه شیرینی نون پنچره‌ای فرو ببرید مایه را هم بزنید چون نشاسته زود ته‌نشین می‌شود. بعد از اینکه هر دو طرف شیرینی خانگی پنجرهای طلایی رنگ شد آن را روی دستمال آشپزخانه بگذارید تا روغن اضافی گرفته شود.
اگر احساس کردید روغن بعد از سرخ کردن چند شیرینی سوخته آن را عوض کنید. صبر کنید شیرینی‌ها خنک شوند سپس روی آنها را با پودر قند و کمی هم پودر هل تزیین کنید.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله غذاهای محلی بوشهر را بخوانید.شیرینی نون پنجرهای یا همان نان پنجرهای یک شیرینی ساده و خوشمزه خانگی است که آن را بدون قالب هم میتوانید درست کنید اما معمولا شکل شیرینی دفرمه می‌شود و چشم‌نواز نیست.
۲- خرش حلوا
- میزان کالری در هر ۱۰۰ گرم خرش حلوا: ۴۰۰ کالری
- مدت زمان پخت و آماده سازی: ۳۰ دقیقه
«خرش حلوا» یک نوع حلوای مخصوص در شهر رشت است که برای عید نوروز آماده می‌شود. در این شیرینی نوعی سبزی مخصوص که شباهت زیادی به پونه وحشی دارد، استفاده می‌شود که در زبان محلی به آن «خرش» می‌گویند. در ادامه میتوانید با طریقه درست کردن این شیرینی محلی گیلان برای عید آشنا شوید.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله کوفته ماهی اصیل جنوبی را بخوانید.
مواد لازم برای تهیه خرش حلوای گیلانی:
- آرد برنج: ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- آرد گندم: ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- خرش یا پونه خرد شده: ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- شکر: ۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- کره: ۵۰۰ گرم
- آب: به مقدار لازم
طرز تهیه خرشه حلوا گیلانی:
برای درست کردن این حلوای قالبی مخصوص گیلان باید آرد برنج و آرد گندم را ترکیب کنید و با مقداری کره در ماهیتابه تفت دهید. سپس سبزی خرد شده را اضافه کنید و تفت دهید. شکر و آب را در یک قابلمه بریزید و روی حرارت قرار دهید تا غلیظ شود.ترکیب آب و شکر را به آرد و سبزی تفت داده شده اضافه کنید. مواد را داخل سینی یا قالب با قطر حدود ۱/۵ سانتی متر بریزید و اجازه دهید کاملا سرد شود. سپس میتوانید این حلوای شمالی خوشمزه را به صورت لوزی برش بزنید و در ظرف مناسب سرو کنید.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله قورمه سبزی با مرغ را بخوانید.
۳- سوهان بادام سوخته گیلانی
- میزان کالری در هر ۱۰۰ گرم سوهان بادام سوخته: ۴۷۴ کالری
- مدت زمان آماده سازی: ۱۰ دقیقه
- مدت زمان پخت: ۳۰ دقیقه
«بادام سوخته» شیرینی سنتی آستان اشرفیه در گیلان است. برای درست کردن بادام سوخته خانگی گیلانی باید بادام را میکس کنید یا با گوشت کوب خرد کنید. برای این شیرینی بادام نباید پودر شود. سپس وانیل را به آن اضافه کنید. کف یک سینی استیل یا روی را چرب کنید. شکر را روی حرارت قرار دهید تا کاراملی شود. سپس ۱ قاشق کره به آن اضافه کنید.مواد را خوب هم بزنید تا یکدست شوند. سپس بادام خرد شده را به مواد اضافه نمایید و بعد از هم زدن داخل سینی بریزید. برای خواندن ادامه مراحل درست کردن سوهان بادام سوخته گیلانی روی لینک طرز تهیه سوهان بادام سوخته بزنید.
۴- شیرینی نخودچی
- میزان کالری در ۱ عدد شیرینی نخودچی: ۴۰ کالری
- مدت زمان آماده سازی: ۲۰ دقیقه
- مدت زمان پخت: ۲۰ دقیقه
شیرینی‌های عید باید هم خشک باشند و هم ترجیحا کوچک و ریزه میزه تا هم به صرفه باشند و هم تا روزهای آخر تعطیلات دوام بیاورند. از قدیم هم رسم بر این بوده که از اواسط اسفند خانم‌های خانه شروع به درست کردن شیرینی‌های خشک مختلف می‌کردند. یکی از این شیرینی‌ها «نخودچی» یا شیرینی نخودی است که از شیرینی‌های سنتی گیلان برای عید نیز محسوب می‌شود.میل کردن این شیرینی در کنار چای در روزهای عید بسیار محبوب و پرطرفدار است. علاوه بر این آرد نخوچی خواص فراوانی برای سلامت بدن دارد. برای خواندن طریقه درست کردن شیرینی نخودچی خوشمزه میتوانید به مقاله طرز تهیه شیرینی نخودچی مراجعه کنید.
۵- شیرینی برنجی گیلان
- میزان کالری در ۱ عدد شیرینی برنجی: ۴۰ کالری
- مدت زمات آماده سازی: ۲۵ دقیقه
- مدت زمان پخت: ۱۰ دقیقه
مواد لازم :
- آرد برنج: ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- روغن جامد: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- پودر شکر: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- تخم مرغ: ۲ عدد
- پودر هل: ۱/۲ قاشق چایخوری
- گلاب: ۱/۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- پودر خرفه: به مقدار لازم برای تزیین
طرز تهیه شیرینی برنجی شمالی با پیمانه:
شیرینی برنجی از جمله شیرینی‌های محلی گیلان برای عید نوروز است. برای درست کردن شیرینی برنجی خانگی و خوشمزه گیلانی باید سفید و زرده تخم مرغ را جدا کنید. سپس سفیده را با همزن بزنید تا سبک شود. ۲ قاشق پودر شکر به آن اضافه کنید و دوباره بزنید و بعد هل و باقیمانده شکر را اضافه کنید و دوباره مواد را مخلوط نمایید.
سپس زرده تخم مرغ و گلاب را اضافه کنید و آرد برنج الک شده را نیز با مواد ترکیب کنید. خمیر را برای ۱ شب در ظرف در بسته قرار دهید تا استراحت کند. روز بعد فر را با دمای ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد روشن کنید تا گرم شود. سپس کف سینی فر کاغذ روغنی بگذارید.
به اندازه یک گردو از خمیر بردارید و روی سینی قرار دهید و سطح آن را با دست پهن کنید و مقداری دانه خرفه روی شیرینی بریزید. اجازه دهید شیرینی‌های برنجی برای ۱۰ دقیقه در فر بمانند تا بپزند. شیرینی برنجی گیلانی را با کره و همچنین بدون فر یا در توستر هم میتوانید درست کنید.
۶- کوکی گردویی لاهیجان
- میزان کالری در ۱ عدد کوکی گردویی لاهیجان: ۶۷ کالری
- مدت زمان آماده سازی: ۲۵ دقیقه
- مدت زمان پخت: ۳۰ دقیقه
اگر به شمال کشور سفر کرده باشید حتماً نام «کوکی لاهیجان» را هم شنیده‌اید. کوکی لاهیجان به خاطر طعم فوق‌العاده و بافت نرمی که دارد، حسابی محبوب است. کوکی لاهیجان از شیرینی‌های مخصوص عید نوروز در گیلان است که طعم بی‌نظیر آن موجب شده در دسته محبوب‌ترین شیرینی‌های سنتی گیلان برای عید قرار بگیرد.
طرز تهیه این شیرینی عید نوروز گیلان بسیار شبیه به کوکی شکلاتی و کره‌ای معروف است ولی تفاوت‌هایی هم در آنها وجود دارد. توجه داشته باشید که کوکی‌ها به محض خارج شدن از فر بافت نرمی دارند که بعد از سرد شدن بافت سفتی پیدا می‌کنند. پس حتماً برای تازه‌تر ماندن کوکی‌ها از ظرف دربسته استفاده کنید.
۷- حلوا ضیابری گیلان
- میزان کالری در هر ۱۰۰ گرم حلوا ضیابری: ۴۵۰ کالری
- مدت زمان پخت و آماده سازی: ۴۰ دقیقه
مواد لازم برای تهیه حلوا ضیابری
- آرد برنج: ۱ و ۱/۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- شکر: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- آب: نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار
- آب لیمو ترش تازه: ۱/۴ قاشق چایخوری
- کره ذوب شده: ۴ قاشق غذاخوری
- گردو خرد شده: ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار
- زیره: ۱ قاشق غذاخوری
- پودر زنجبیل: نصف قاشق غذاخوری
- پودر هل و دارچین: نصف قاشق چایخوری
طرز تهیه حلوای عید گیلان:
برای درست کردن حلوا ضیابری گیلان که به آن حلوای عید گیلان هم می‌گویند باید آرد برنج را برای ۱۰ دقیقه با حرارت ملایم تفت دهید. سپس آب و شکر را مخلوط کنید و روی حرارت قرار دهید تا شکر در آب حل شود. آب لیمو ترش را به ترکیب آب و شکر اضافه کنید و شربت حلوای شمالی را آماده کنید. کف روی شربت حلوا را بگیرید و بعد از ۱۵ دقیقه شربت را بردارید و صبر کنید تا خنک شود.
کره را روی حرارت قرار دهید و با شربت حلوا و آرد ترکیب کنید و داخل یک کاسه بریزید. خمیر را خوب ترکیب کنید و ورز دهید تا نرم شود. گردوی خرد شده را با زیره، زنجبیل، هل و دارچین ترکیب کنید. مقداری خمیر بردارید و به شکل مستطیل باز کنید. سپس مقداری از ترکیب گردو را داخل آن قرار دهید. بعد خمیر را تا کنید و با موادی مثل پودر گل محمدی یا پودر پسته یا پودر قند و … تزیین نمایید.
۸- شیرینی میان پر گیلانی
- میزان کالری در ۱ عدد شیرینی میان پر: ۴۵۰ کالری
- مدت زمان آماده سازی: ۴۰ دقیقه
- مدت زمان پخت: ۱۵ دقیقه
مواد لازم برای تهیه شیرینی میان پر گیلانی
- تخم مرغ: ۱ عدد
- روغن جامد: ۱ قاشق غذاخوری
- شکر: ۳ قاشق غذاخوری
- زعفران: ۲ قاشق غذاخوری
- خمیر مایه: ۱ قاشق مرباخوری
- بیکینگ پودر: ۱ قاشق مرباخوری
- آرد: به مقدار لازم
- گردوی آسیاب شده: نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار
- پودر قند: نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار
- دارچین: ۲ قاشق غذاخوری
- پودر هل: ۱ قاشق غذاخوری
- وانیل: ۱ قاشق مرباخوری
طرز تهیه شیرینی میان پر سنتی گیلانی:
«شیرینی میان پر» از شیرینی‌های محلی و سنتی گیلان برای عید است. این شیرینی محلی گیلانی فوق‌العاده مقوی و خوشمزه است و همراه با چای سرو می‌شود. برای درست کردن شیرینی میان پر گیلانی باید خمیر مایه را با مقداری آب ولرم ترکیب کنید و یک ربع صبر کنید. در یک ظرف دیگر تخم مرغ، شکر، روغن و بیکینگ پودر را ترکیب نمایید و مواد را هم بزنید. سپس خمیر مایه را اضافه کنید و آرد را کم کم به ترکیب اضافه نمایید تا جایی که خمیر به دست نچسبد.
خمیر را برای ۷ دقیقه ورز دهید. اجازه دهید خمیر برای ۱ تا ۲ ساعت در مکانی تاریک استراحت کند. سپس خمیر را پهن کنید و بعد با استفاده از لبه لیوان یا قالب پیراشکی خمیر را به صورت دایره‌ای برش دهید. برای درست کردن مواد داخل خمیر باید وانیل، پودر هل، دارچین، پودر قند و گردو را ترکیب کنید. مواد را داخل خمیر قرار دهید و مثل پیراشکی ببندید. سپس شیرینی را در روغن فراوان سرخ کنید. بعد از سرخ شدن شیرینی‌ها را به ترکیب پودر قند و وانیل آغشته و سرو کنید.
سخن پایانی
شما در این مقاله با معروف ترین شیرینی های محلی گیلان برای عید نوروز آشنا شدید.همچنین از مواد لازم و طرز تهیه ی آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
شیرینی میان پر، کوکی گردویی، شیرینی نخودچی، حلوای ضیابری و بادام سوخته از معروف‌ترین شیرینی‌های مخصوص نوروز در گیلان هستند.
خرش حلوا یک نوع حلوای مخصوص شمالی و اصالتا متعلق به شهر رشت است که برای عید نوروز آماده می‌شود. در این شیرینی نوعی سبزی مخصوص که شباهت زیادی به پونه وحشی دارد، استفاده می‌شود که در زبان محلی به آن خرش می‌گویند.
